Mantarlar

[askinelibol]

Canlıların Sınıflandırılması: Mantarlar Alemi​

Mantarlar genellikle çok hücreli organizmalardır ve klorofil içermezler, bu nedenle fotosentez yapamazlar. Bu canlılar, yaşam için gerekli olan besinleri doğrudan çevrelerinden alarak heterotrof olarak beslenirler. Mantarların beslenme biçimleri çeşitlilik gösterir; bazıları ölü bitki ve hayvanları çürüterek beslenirken, bazıları bitkilerle mutualistik ilişkiler kurar ve karşılıklı fayda sağlar, diğerleri ise bitki ve hayvanların vücudundan beslenerek parazit olarak yaşarlar.
Mantarlar, tek hücreli veya çok hücreli olabilirler ve klorofil içermediklerinden fotosentez yapamazlar. Fazla glikozu glikojen şeklinde depo edebilirler ve kök, gövde veya yaprak gibi yapıları yoktur; onların yerine kitinden yapılmış hücre zarları vardır. Mantarlar, hif adı verilen yapıların bir araya gelmesiyle oluşurlar ve bu hifler miselyum yapılarını meydana getirirler.
Mantarların beslenme biçimlerinden biri saprofit beslenmedir, yani çürükçül beslenme. Bu mantarlar dış ortama enzimlerini salgılayarak artıkları çürütürler ve bu enzimler polimer maddeleri monomerlere parçalar. Sonra bu mantarlar, monomer haline dönen besinleri hücrelerine alarak beslenirler. Diğer bir beslenme şekli ise bitkilerle ortak yaşayan mantarlar içerir, genellikle bitki köklerinde bulunurlar ve bitkilerin topraktan mineralleri almasına yardımcı olurken, bitkiden karbon kaynağı sağlarlar.


Mantarlar eşeysiz ve eşeyli üreme olmak üzere iki farklı şekilde çoğalabilirler. Eşeysiz üreme, sporla ve tomurcuklanma gibi yöntemlerle gerçekleşir. Bazı mantar türlerinde ise kopan hif ve miselyum parçaları uygun koşullarda yeni bireylerin oluşmasına katkı sağlar. Eşeyli üreme ise döl almaşı (metagenez) ile gerçekleşir ve bu evrede haploit evre baskındır, diploit evre (2n) sadece zigot oluşumunda geçicidir.

Mantarların ekolojik önemi​

Mantarlar ekolojik açıdan önemli görevler üstlenirler, özellikle saprofit beslenen türlerin madde döngüsünde rol oynarlar. Bu görevi, diğer saprofit organizmalar olan çeşitli bakteri ve arkea türleriyle birlikte yerine getirirler. Aynı zamanda, farklı bitki türlerinin köklerinde oluşturdukları simbiyotik ilişkiler, mantarların canlılığın devamı için üstlendiği önemli görevlerden biridir.
Mantarlar, peynir üretiminden alkol ve ilaç yapımına kadar çeşitli endüstriyel işlemlerde kullanılırlar. Maya mantarları, hamura katılarak çeşitli kimyasal reaksiyonlarla karbon dioksit üreterek hamurun kabarmasını sağlarlar. Ayrıca, şapkalı mantarların kültürleri ekonomik kazanç sağlamak için kullanılır.
Mantarlar, zehirli olmayan türler açısından son derece besleyici bir gıda kaynağıdır. Mantarlar aynı zamanda antibiyotikler, vitamin ilaçları ve bazı hormonların üretiminde kullanılırlar. Özellikle penisilin mantarından elde edilen antibiyotikler çok etkilidir ve akciğer zarı iltihabı, çıban, ateşli hastalıklar, böbrek iltihabı, menenjit gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Ancak, doğada zehirli mantarlar da bulunduğunu unutmamak önemlidir.