DININ TEMEL GAYESI
Allah peygamberler aracılığıyla göndermiş olduğu dinler insanın dünya ve ahirette mutlu ve huzurlu olmasını hedefler. İslam dinine göre dünyaya gelen her çocuk temiz olarak dünyaya gelir. Bu sebeple her insanın doğuştan gelen hakları vardır. İşte insana verilen değerin bir göstergesi olarak İslam; canı, aklı, nesli, dini ve malı korumayı esas almıştır. İnsan hayatı, ancak bu beş şeyin muhafaza edilip, daha da mükemmel leştirilmesi halinde, onuruna uygun bir değere kavuşabilir. Bunların korun ması, bizzat insana saygının bir ifadesidir. Bu esasların ortadan
CANIN KORUNMASI:
Evrende var olan her şey Allah’ın eseridir.
Evrende yaratılmışların en şereflisi insandır.
İslam’a göre insan hayatı saygı değer olarak kabul edilmiştir. Yaşama hakkı her insanın en doğal hakkıdır ve bu hak olmazsa diğer haklarının bir anlamı olmayacaktır. Onun için insan hayatını sürekli tehdit eden aç lık, susuzluk, bulaşıcı hastalıklar, ve öldü rülme olayları gibi tehlikelere karşı önceden önlem alınmalıdır.
Kur’an-ı Kerim’de canın korunma hususu şöyle bildirilmiştir:
“...Kim, bir insanı, bir can karşılığı veya yeryüzünde bir bozgunculuk çıkarmak karşılığı olmaksızın öldürür se, o sanki bütün insanları öldürmüş gibidir. Her kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa, sanki bütün in sanları yaşatmış gibi olur...”
MALIN KORUNMASI:
İslam bireyin mal, mülk edinme özgürlüğünü bir hak olarak değerlendirir. Bu özgürlüğün başkası tarafından kısıtlanmasını, çalınmasını, gasp edilmesini yasaklar. İslam’da mal ve kazancın helal yoldan elde edilmesi için çalışmak, bu yolda meşru çerçevede ticaret yapmak teşvik edilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de konuyla ilgili “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi he lak etmeyin. Şüphesiz Allah, size karşı çok merhametlidir.” Buyrularak insanı haksız kazançtan sakındırmıştır. Bu sebeple, İslam, başkasının malını gasp etmeyi, aldatmayı, yolsuzluk yapmayı, rüşvet almayı, kumar ve faiz gibi yollarla haksız kazanç sağlamayı yasaklamıştır.
AKLIN KORUNMASI:
Akıl, Allah’ın insana verdiği ve onu diğer canlılardan ayıran en önemli nimettir. Aynı za manda akıl, ilahi sorumlulukların da ilk şartıdır. Kişiler akıl yönünden ne kadar sağlıklı olursa, toplum da o kadar sağlıklı olur. İslam dini akla herhangi bir şekilde zarar verilmesini yasaklamıştır. İnsan aklına zarar verenlerin başında alkollü içkiler ve uyuşturucu maddeler gelmektedir. Bu maddeler, beyin ve sinir sistemini etkileyerek insanın düşünme yeteneğini zayıflatır, iradesini doğru bir şekilde kullanmasını olumsuz yönde etkiler. Böylece insanın doğru karar verme ve sorumluluklarını yerine getirmesine engel olur. Bu kötü alışkanlıklar bireyin aile hayatını, huzurunu, sosyal ve mesleki hayatını olumsuz yönde etkiler. Kişinin iradesini zayıflattığından trafik kazalarına sebebiyet verir. Birey ve toplum, akıl sağlığını olumsuz yönde etkileyen her türlü zararlı ve bağımlılık oluşturan maddelerden uzak durmalıdır.
İslam, insanın sağlıklı düşünmesini, akıl sağlığını ve işleyişini bozan içkiyi haram kılınmıştır. Bir ayette bu husus şöyle dile getirilir: “Ey iman edenler! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlar dan kaçının ki saadete eresiniz. Şeytan şüphesiz içki ve kumar yüzünden aranıza düşmanlık ve kin sokmak ve sizi Allah’ı anmaktan alıkoymak ister. Artık bunlardan
vazgeçersiniz değil mi? Hz. Peygamber de bir hadislerinde: “İçki bütün kötülüklerin anasıdır” Buyurarak, insanları uyarmıştır. Bundan dolayı, bizler akıl sağlığımızı bozacak her türlü kötü alışkanlıklardan uzak durmalıyız.
NESLIN KORUNMASI:
İnsan, şerefli ve akıllı bir varlık olarak yaratılmıştır. İnsanın çoğalması, diğer canlılar gibi gelişigü zel olamaz. Bunun kontrollü olması için İslam, evliliği tavsiye etmiş ve insan neslinin devamını tehdit eden, kişilerin iffet ve namus değerlerini yok eden zinayı yasaklamıştır. Bu konuda Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de şöyle uyarmıştır:
“Zinaya yaklaşmayın. Çünkü o, son derece çir kin bir iştir ve çok kötü bir yoldur.”
(İsra suresi, 32. ayet)
Neslin korunması bir milletin varlığına devam ettirebilmesi için çok önemlidir. Sağlıklı, donanımlı ve imanlı bir nesil yetiştirmek milletlerin geleceği için gereklidir. Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v) de bu hususta şöyle buyurmuştur: “Ey gençler topluluğu! Gücü yeten evlensin.” “Nikah benim sünnetimdir. Benim sünnetimi uygulamayan benden de-
ğildir. Evleniniz. Çünkü ben diğer üm metlere karşı sizin çokluğunuzla iftihar ederim.”
İnsanı, erkek ve kadın olarak iki ayrı cinste yaratıp birbirleriyle huzur bulmalarını sağlamak, aralarında gönül ve
DININ KORUNMASI:
Din, insanın özgür iradesiyle ve istekleriyle tercih ettikleri, insanın dünya ve ahirette huzur ve mutluluğunu hedefleyen ve pey gamber tarafından tebliğ edilen ilahi kurallardır. Bu bağlamda din, milletleri ayakta tutan en büyük manevi güçtür. Dinin tamamen kişinin kendi iradesiyle seçileceği ve asla zorlamanın olmadığını bize en iyi anlatan Bakara Suresi’nin 256. ayetidir: “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır...”
Bu ayete göre insanları zorla, kişi istemeyerek iman etmeye zorlamak doğru değildir. Çünkü din vicdan ve gönül işidir, kişi dinini isteyerek samimi olarak kendisi seçmelidir.
Dinin korunması ve yaşatılması, dinin buyruklarının eği tim ve öğretim yoluyla genç kuşaklara öğretilmesi, dine yönelik her türlü saldırılara ikna edici cevaplar verilmesi ve dinin temel değerlerini bozmak isteyenlere karşı tedbir alınması sayesinde sağlanabilir. Din, insanın her türlü sorun ve sıkıntılarına karşı insanın direncini arttırır, kişinin hayatına anlam katan, maneviyat eksikliğini gideren çok büyük bir değerdir. Bu sebeplerle dinin korunması çok önem
arz eden bir konudur.
Örnek 1
Kötü alışkanlıklar konusunda duyarsız kalınmaması gerektiğini düşünen Zeynep sigara içen, fal baktıran ve şans oyunları oynayan arkadaşlarını her fırsatta uyarmakta, bu davranışlarından vazgeçirmeye çalışmaktadır. Kimi zaman arkadaşları tarafından incitilmiş ancak bu sorumluluğunu yerine getirmeye devam etmiştir. Zeynep’in bu davran›ş› aşağ›daki ayetlerden hangisi ile ilişkilidir?
Siz insanlar için ortaya çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emredersiniz, kötülükten alıkoyarsınız ve Allah’a inanırsınız...’. (Ali imran 110
Ancak insanlara zulmedenlere ve yeryüzünde haksız yere taşkınlık yapanlara ceza vardır. İşte acıklı azap bunlaradır. (Şura suresi, 42. Ayet) C) İnkar edenlerin malları da çocukları da Allah’a karşı kendilerine hiçbir fayda sağlamayacaktır...’
(Ali imran suresi 116. Ayet)
D) Allah’ın lütfundan kendilerine verdiği nimete cimrilik gösterenler, sakın bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar, bilakis bu onlar için kötüdür...’ (Ali imran suresi 180. Ayet
Çözüm
Sorudu Zeynep’in zararlı alışkanlıkları kullanan arkadaşlarını uyardığı ve bu konuda sorumluluğunu yerine getirdiği vurgulanmıştır. Zeynep’in bu davranışı A seçeneğindeki ayette de “iyiliği emredersiniz, kötülükten alıkoyarsınız” vurgusuyla ilişkilidir. Buna göre doğru cevabımız A seçeneği olmalıdır.
Örnek 2
Bilge bir kişi vezire giderek kötü alışkanlıkların yaygınlaşıp ahlaki yapının bozulduğunu dile getirir ve bu konuda tedbir alınmasını ister. Vezir ise her koyunun kendi bacağından asılacağını ve bu işe karışmamasını söyler. Bilge kişi de bir koyunu keserek vezirin evinin karşısındaki ağaca asar. Koyun zamanla kokmaya başlar ve kokusu vezire kadar ulaşır. Bunu, bilge kişinin yaptığını öğrenen vezir hatasını anlar. Buna göre bilge kişinin verdiği mesaj aşağ›dakilerden hangisidir?
Kötü alışkanlıkları önlemek için iyi örnekler oluşturulmalıdır.
Vezirler, halka karşı fedakarca davranmalıdır.
Aileler kötü alışkanlıklara yönelik tedbir almalıdır.D) Kötülüğün bireye olduğu kadar topluma da zararı dokunacağı bilinmelidir.
Çözüm
Soru metninde bilge kişi, vezire kötülüğün sadece yapana değil tüm topluma da zararı olacağını vurgulamak istemiştir. Buna göre doğru cevabımız D seçeneği olmalıdır.
SINAVLARDA ÇIKMIŞ ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Örnek 3
Aşağ›dakilerden hangisi İslam dinine göre alkol ve uyuşturucunun yasaklanma sebeplerinden biri değildir?
Aklı, sağlıklı kullanmayı engellemesi
Kişinin genel sağlığını bozması
C ) Aile ve topluma zarar vermesi
D) Sağlık sektöründe kullanılması
Çözüm
Alkol ve uyuşturucu kişinin sağlığına, aklına ve topluma zarar vermesi sebepleriyle İslam’da yasaklanmıştır. Buna göre doğru cevabımız D seçeneği olmalıdır.
Örnek 4
Kur’an-ı Kerim kötü alışkanlıkların yasaklanma nedenlerini ele alarak inananlara öğütler vermektedir.
Bu duruma örnek olabilecek ayet aşağ›daki seçeneklerin hangisinde yer almaktad›r?
Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğrularla beraber olun. (Tevbe suresi, 119. ayet)
Ey iman edenler! Allah’ın size helal kıldığı iyi ve temiz nimetleri (kendinize) haram etmeyin ve (Allah’ın koyduğu) sınırları aşmayın. (Mâide suresi, 87. ayet)
Şeytan, içki ve kumarla ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyor musunuz? (Mâide suresi, 91. ayet) D) Allah’ın sana verdiği şeylerde ahiret yurdunu ara. Dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah, bozguncuları sevmez. (Kasas suresi, 77. ayet)
Çözüm
C seçeneğinde verilen ayette içki ve kumarın insanlar arasında düşmanlık ve kine neden olacağı vurgulanarak kötü alışkanlıkların yasaklanma nedenleri ele alınmıştır. Buna göre doğru cevabımız C seçeneği olmalıdır.
Örnek 5
“Hastalık gelmeden önce sağlığın, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğin ve ölüm gelmeden
önce hayatın değerini bilin !” ( Hadis-i Şerif ) Peygamberimizin bu hadisinden ç›kar›labilecek sonuç aşağ›dakilerden hangisidir?
Ölümden korkmamalıyız
İnsanlara saygı duymalıyız
Yaşamımızın kıymetini bilmeliyiz
Her türlü hastalığa hazırlıklı olmalıyız
Çözüm
Soruda verilen hadis-i şerifte sağlığın, gençliğin değerini bilin, denirken genel olarak yaşamın kıymetini bilmemiz vurgulanmaktadır. Buna göre doğru cevabımız C seçeneğidir.
Örnek 6
Biriniz bir kötülük ile karşılaştığında onu eliyle düzeltsin. Buna gücü yetmiyorsa diliyle düzeltsin. Buna da gücü yetmiyorsa kalbiyle reddetsin. hadisi kötü alışkanlıkları önlemede öğüt olarak verilebilir.
Bu metin ile aşağ›daki mesajlardan hangisine ulaş›labilir?
Kötü alışkanlıkları önlemede devlet gerekli tedbirleri almalıdır.
Kötü alışkanlıklar karşısında duyarlı olunmalıdır.C) Kötü alışkanlıkları önlemek için iyi bir eğitim verilmelidir.
D) Kötü alışkanlıkların akıl ve iradeyi zayıflattığı bilinmelidir.
Çözüm
Soru metninde verilen hadiste kötülükler karşısında duyarlı olunması gerektiği vurgulanmaktadır. Buna göre doğru yanıtımız B seçeneği olmalıdır.
ETKİNLİKLER
Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
a) İslam’ın korumayı esas aldığı beş temel değer- b) İslam’ın alkollü içkileri yasaklamasının temel ler nelerdir, yazınız? nedeni nedir, açıklayınız?
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara “D” yanlış olanlara “Y” işareti koyunuz.
Aşağıdaki sorulan cevaplarının karşısına evet ise ‘’✓’’ işareti, hayır ise “X” işareti koyunuz.
İslam dini alkollü içki, uyuşturucu maddeler ve diğer zararlı maddelerin kullanımını yasaklamıştır.Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Ey İnananlar! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki saadete eresiniz.” Peygamber efendimiz de bu konuda şöyle buyurmuştur, “İçki bütün kötülüklerin anasıdır.”
Buna göre İslam’ın bu kötü alışkanlıkları yasaklaması daha çok aşağıdakilerden hangisine zarar vermesinden dolayıdır?
A) Nesle B) Akla C) Mala D) Dine
Tabloda “Din ve hayat” ünitesiyle ilgili bilgiler verilmiş Ahmet bunlardan doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde değerlendirmiştir.
Ahmet bu etkinlikte doğru cevap verdiği her ifade için (+25) puan, yanlış cevap verdiği her ifade için (-10) puan alacaktır.
Buna göre Ahmet etkinlik sonucunda toplumda kaç puan almıştır?
A) 100 B) 65 C) 30 D) 20
4.
Bir ünitenin, üniteye hazırlık bölümünde şunlar yazmaktadır:
İslam dinindeki ibadetlerin kişiye ve topluma kazandırdıkları nelerdir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. - İslam’ın korunmasına önem verdiği temel haklar nelerdir?
Tevhid, din, birey, toplum kavramlarının anlamlarını sözlükten bularak defterinize
yazınız.
Buna göre bu ünitenin başlığı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
Zekât ve sadaka
Kader İnancı
Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri
Din ve hayat
“…Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
(A’râf suresi, 31. ayet)
“Ey gençler! Aranızda gücü yeten evlensin. Çünkü evlenmek gözü haramdan korumak ve iffeti muhafaza etmek için en iyi yoldur…”
(Hadis-i Şerif)
“Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında mallarınızı haksızlıkla yemeyin…”
(Nisa suresi, 29. ayet)
”Ey iman edenler! Allah’tan korkun. Eğer gerçekten inanıyorsanız mevcut faiz
alacaklarınızı terkedin.”
(Bakara suresi, 278. ayet)
Burada İslam’ın korunmasını esas aldığı temel değerlere örnek ayetler ve hadis verilmiştir. Bu örneklerden konusu farklı olan İslam’ın korunmasını esas aldığı aşağıdaki hangi değerle ilgilidir?
A) Nesil B) Akıl C) Can D) Mal
5.
Bunun için gözetilmesi gereken en önemli husus doğru bilgi kaynaklarıyla dinin anlaşılması ve bid’atlerden sakınmaktır. İslam’ın temel kaynakları Kur’an ve sünnettir. Kur’an ve sünnete dayanmayan din anlayışları kabul edilemez. Dinde dayanağı olmayan ve sonradan ortaya çıkan yaklaşımlar bid’at olarak görülmüştür. Bu konuda Hz. Peygamber “Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabı Kur’an-ı Kerim’dir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in yoludur. İşlerin en kötüsü sonradan ortaya çıkarılan bid’atlerdir. Bütün bid’atler de dalalettir.”
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliği taşır?
İmanla amel arasında nasıl bir ilişki vardır?
Dinin temel gayesi nelerdir?
Dinin korunması nasıl sağlanır?
Kur’an’ın temel konuları nelerdir?
6.
(I) İslam dininin aileye verdiği önem, kişinin ilk eğitim aldığı sosyal kurum olmasından kaynaklanır. Birey ailede iyiyi doğruyu öğrenir. (II) Hayata hazırlanır. Toplum içinde nasıl davranacağını anne babasından öğrenir. (III) Din insanın günlük hayatında karşılaştığı yalnızlık, çaresizlik, korku, hastalık, musibet ve felaketler karşısında yegâne teselli kaynağıdır. (IV) Birey dinî değerleri, güzel ahlaki davranışları anne babasından öğrenerek hayata geçirir. Bu yönüyle aile bir okul gibidir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV
Allah peygamberler aracılığıyla göndermiş olduğu dinler insanın dünya ve ahirette mutlu ve huzurlu olmasını hedefler. İslam dinine göre dünyaya gelen her çocuk temiz olarak dünyaya gelir. Bu sebeple her insanın doğuştan gelen hakları vardır. İşte insana verilen değerin bir göstergesi olarak İslam; canı, aklı, nesli, dini ve malı korumayı esas almıştır. İnsan hayatı, ancak bu beş şeyin muhafaza edilip, daha da mükemmel leştirilmesi halinde, onuruna uygun bir değere kavuşabilir. Bunların korun ması, bizzat insana saygının bir ifadesidir. Bu esasların ortadan
CANIN KORUNMASI:
Evrende var olan her şey Allah’ın eseridir.
Evrende yaratılmışların en şereflisi insandır.
İslam’a göre insan hayatı saygı değer olarak kabul edilmiştir. Yaşama hakkı her insanın en doğal hakkıdır ve bu hak olmazsa diğer haklarının bir anlamı olmayacaktır. Onun için insan hayatını sürekli tehdit eden aç lık, susuzluk, bulaşıcı hastalıklar, ve öldü rülme olayları gibi tehlikelere karşı önceden önlem alınmalıdır.
Kur’an-ı Kerim’de canın korunma hususu şöyle bildirilmiştir:
“...Kim, bir insanı, bir can karşılığı veya yeryüzünde bir bozgunculuk çıkarmak karşılığı olmaksızın öldürür se, o sanki bütün insanları öldürmüş gibidir. Her kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa, sanki bütün in sanları yaşatmış gibi olur...”
(Maide suresi, 32. ayet)
Hz. Peygamberde Veda Hutbesi’nde canın korunmasının dokunulmaz haklardan olduğunu beyan etmiş ve kan davaların yasaklandığını şöyle bildirmiştir: “Ashabım! Cahiliye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır.” Yine canın ko runması ilkesi bağlamında töre cinayetleri, kişinin kendi canına kıyması anlamına gelen intihar ve tıbbi veri lere göre yaşama ümidi kalmamış olsa da bir insanın haya tına bir başkası eliyle son verilmesi de mek olan MALIN KORUNMASI:
İslam bireyin mal, mülk edinme özgürlüğünü bir hak olarak değerlendirir. Bu özgürlüğün başkası tarafından kısıtlanmasını, çalınmasını, gasp edilmesini yasaklar. İslam’da mal ve kazancın helal yoldan elde edilmesi için çalışmak, bu yolda meşru çerçevede ticaret yapmak teşvik edilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de konuyla ilgili “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi he lak etmeyin. Şüphesiz Allah, size karşı çok merhametlidir.” Buyrularak insanı haksız kazançtan sakındırmıştır. Bu sebeple, İslam, başkasının malını gasp etmeyi, aldatmayı, yolsuzluk yapmayı, rüşvet almayı, kumar ve faiz gibi yollarla haksız kazanç sağlamayı yasaklamıştır.
AKLIN KORUNMASI:
Akıl, Allah’ın insana verdiği ve onu diğer canlılardan ayıran en önemli nimettir. Aynı za manda akıl, ilahi sorumlulukların da ilk şartıdır. Kişiler akıl yönünden ne kadar sağlıklı olursa, toplum da o kadar sağlıklı olur. İslam dini akla herhangi bir şekilde zarar verilmesini yasaklamıştır. İnsan aklına zarar verenlerin başında alkollü içkiler ve uyuşturucu maddeler gelmektedir. Bu maddeler, beyin ve sinir sistemini etkileyerek insanın düşünme yeteneğini zayıflatır, iradesini doğru bir şekilde kullanmasını olumsuz yönde etkiler. Böylece insanın doğru karar verme ve sorumluluklarını yerine getirmesine engel olur. Bu kötü alışkanlıklar bireyin aile hayatını, huzurunu, sosyal ve mesleki hayatını olumsuz yönde etkiler. Kişinin iradesini zayıflattığından trafik kazalarına sebebiyet verir. Birey ve toplum, akıl sağlığını olumsuz yönde etkileyen her türlü zararlı ve bağımlılık oluşturan maddelerden uzak durmalıdır.
İslam, insanın sağlıklı düşünmesini, akıl sağlığını ve işleyişini bozan içkiyi haram kılınmıştır. Bir ayette bu husus şöyle dile getirilir: “Ey iman edenler! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlar dan kaçının ki saadete eresiniz. Şeytan şüphesiz içki ve kumar yüzünden aranıza düşmanlık ve kin sokmak ve sizi Allah’ı anmaktan alıkoymak ister. Artık bunlardan
vazgeçersiniz değil mi? Hz. Peygamber de bir hadislerinde: “İçki bütün kötülüklerin anasıdır” Buyurarak, insanları uyarmıştır. Bundan dolayı, bizler akıl sağlığımızı bozacak her türlü kötü alışkanlıklardan uzak durmalıyız.
NESLIN KORUNMASI:
İnsan, şerefli ve akıllı bir varlık olarak yaratılmıştır. İnsanın çoğalması, diğer canlılar gibi gelişigü zel olamaz. Bunun kontrollü olması için İslam, evliliği tavsiye etmiş ve insan neslinin devamını tehdit eden, kişilerin iffet ve namus değerlerini yok eden zinayı yasaklamıştır. Bu konuda Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de şöyle uyarmıştır:
“Zinaya yaklaşmayın. Çünkü o, son derece çir kin bir iştir ve çok kötü bir yoldur.”
(İsra suresi, 32. ayet)
Neslin korunması bir milletin varlığına devam ettirebilmesi için çok önemlidir. Sağlıklı, donanımlı ve imanlı bir nesil yetiştirmek milletlerin geleceği için gereklidir. Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v) de bu hususta şöyle buyurmuştur: “Ey gençler topluluğu! Gücü yeten evlensin.” “Nikah benim sünnetimdir. Benim sünnetimi uygulamayan benden de-
ğildir. Evleniniz. Çünkü ben diğer üm metlere karşı sizin çokluğunuzla iftihar ederim.”
İnsanı, erkek ve kadın olarak iki ayrı cinste yaratıp birbirleriyle huzur bulmalarını sağlamak, aralarında gönül ve
DININ KORUNMASI:
Din, insanın özgür iradesiyle ve istekleriyle tercih ettikleri, insanın dünya ve ahirette huzur ve mutluluğunu hedefleyen ve pey gamber tarafından tebliğ edilen ilahi kurallardır. Bu bağlamda din, milletleri ayakta tutan en büyük manevi güçtür. Dinin tamamen kişinin kendi iradesiyle seçileceği ve asla zorlamanın olmadığını bize en iyi anlatan Bakara Suresi’nin 256. ayetidir: “Dinde zorlama yoktur. Artık doğrulukla eğrilik birbirinden ayrılmıştır...”
Bu ayete göre insanları zorla, kişi istemeyerek iman etmeye zorlamak doğru değildir. Çünkü din vicdan ve gönül işidir, kişi dinini isteyerek samimi olarak kendisi seçmelidir.
Dinin korunması ve yaşatılması, dinin buyruklarının eği tim ve öğretim yoluyla genç kuşaklara öğretilmesi, dine yönelik her türlü saldırılara ikna edici cevaplar verilmesi ve dinin temel değerlerini bozmak isteyenlere karşı tedbir alınması sayesinde sağlanabilir. Din, insanın her türlü sorun ve sıkıntılarına karşı insanın direncini arttırır, kişinin hayatına anlam katan, maneviyat eksikliğini gideren çok büyük bir değerdir. Bu sebeplerle dinin korunması çok önem
arz eden bir konudur.
Örnek 1
Kötü alışkanlıklar konusunda duyarsız kalınmaması gerektiğini düşünen Zeynep sigara içen, fal baktıran ve şans oyunları oynayan arkadaşlarını her fırsatta uyarmakta, bu davranışlarından vazgeçirmeye çalışmaktadır. Kimi zaman arkadaşları tarafından incitilmiş ancak bu sorumluluğunu yerine getirmeye devam etmiştir. Zeynep’in bu davran›ş› aşağ›daki ayetlerden hangisi ile ilişkilidir?
Siz insanlar için ortaya çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emredersiniz, kötülükten alıkoyarsınız ve Allah’a inanırsınız...’. (Ali imran 110
Ancak insanlara zulmedenlere ve yeryüzünde haksız yere taşkınlık yapanlara ceza vardır. İşte acıklı azap bunlaradır. (Şura suresi, 42. Ayet) C) İnkar edenlerin malları da çocukları da Allah’a karşı kendilerine hiçbir fayda sağlamayacaktır...’
(Ali imran suresi 116. Ayet)
D) Allah’ın lütfundan kendilerine verdiği nimete cimrilik gösterenler, sakın bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar, bilakis bu onlar için kötüdür...’ (Ali imran suresi 180. Ayet
Çözüm
Sorudu Zeynep’in zararlı alışkanlıkları kullanan arkadaşlarını uyardığı ve bu konuda sorumluluğunu yerine getirdiği vurgulanmıştır. Zeynep’in bu davranışı A seçeneğindeki ayette de “iyiliği emredersiniz, kötülükten alıkoyarsınız” vurgusuyla ilişkilidir. Buna göre doğru cevabımız A seçeneği olmalıdır.
Örnek 2
Bilge bir kişi vezire giderek kötü alışkanlıkların yaygınlaşıp ahlaki yapının bozulduğunu dile getirir ve bu konuda tedbir alınmasını ister. Vezir ise her koyunun kendi bacağından asılacağını ve bu işe karışmamasını söyler. Bilge kişi de bir koyunu keserek vezirin evinin karşısındaki ağaca asar. Koyun zamanla kokmaya başlar ve kokusu vezire kadar ulaşır. Bunu, bilge kişinin yaptığını öğrenen vezir hatasını anlar. Buna göre bilge kişinin verdiği mesaj aşağ›dakilerden hangisidir?
Kötü alışkanlıkları önlemek için iyi örnekler oluşturulmalıdır.
Vezirler, halka karşı fedakarca davranmalıdır.
Aileler kötü alışkanlıklara yönelik tedbir almalıdır.D) Kötülüğün bireye olduğu kadar topluma da zararı dokunacağı bilinmelidir.
Çözüm
Soru metninde bilge kişi, vezire kötülüğün sadece yapana değil tüm topluma da zararı olacağını vurgulamak istemiştir. Buna göre doğru cevabımız D seçeneği olmalıdır.
SINAVLARDA ÇIKMIŞ ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Örnek 3
Aşağ›dakilerden hangisi İslam dinine göre alkol ve uyuşturucunun yasaklanma sebeplerinden biri değildir?
Aklı, sağlıklı kullanmayı engellemesi
Kişinin genel sağlığını bozması
C ) Aile ve topluma zarar vermesi
D) Sağlık sektöründe kullanılması
Çözüm
Alkol ve uyuşturucu kişinin sağlığına, aklına ve topluma zarar vermesi sebepleriyle İslam’da yasaklanmıştır. Buna göre doğru cevabımız D seçeneği olmalıdır.
Örnek 4
Kur’an-ı Kerim kötü alışkanlıkların yasaklanma nedenlerini ele alarak inananlara öğütler vermektedir.
Bu duruma örnek olabilecek ayet aşağ›daki seçeneklerin hangisinde yer almaktad›r?
Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğrularla beraber olun. (Tevbe suresi, 119. ayet)
Ey iman edenler! Allah’ın size helal kıldığı iyi ve temiz nimetleri (kendinize) haram etmeyin ve (Allah’ın koyduğu) sınırları aşmayın. (Mâide suresi, 87. ayet)
Şeytan, içki ve kumarla ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyor musunuz? (Mâide suresi, 91. ayet) D) Allah’ın sana verdiği şeylerde ahiret yurdunu ara. Dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah, bozguncuları sevmez. (Kasas suresi, 77. ayet)
Çözüm
C seçeneğinde verilen ayette içki ve kumarın insanlar arasında düşmanlık ve kine neden olacağı vurgulanarak kötü alışkanlıkların yasaklanma nedenleri ele alınmıştır. Buna göre doğru cevabımız C seçeneği olmalıdır.
Örnek 5
“Hastalık gelmeden önce sağlığın, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğin ve ölüm gelmeden
önce hayatın değerini bilin !” ( Hadis-i Şerif ) Peygamberimizin bu hadisinden ç›kar›labilecek sonuç aşağ›dakilerden hangisidir?
Ölümden korkmamalıyız
İnsanlara saygı duymalıyız
Yaşamımızın kıymetini bilmeliyiz
Her türlü hastalığa hazırlıklı olmalıyız
Çözüm
Soruda verilen hadis-i şerifte sağlığın, gençliğin değerini bilin, denirken genel olarak yaşamın kıymetini bilmemiz vurgulanmaktadır. Buna göre doğru cevabımız C seçeneğidir.
Örnek 6
Biriniz bir kötülük ile karşılaştığında onu eliyle düzeltsin. Buna gücü yetmiyorsa diliyle düzeltsin. Buna da gücü yetmiyorsa kalbiyle reddetsin. hadisi kötü alışkanlıkları önlemede öğüt olarak verilebilir.
Bu metin ile aşağ›daki mesajlardan hangisine ulaş›labilir?
Kötü alışkanlıkları önlemede devlet gerekli tedbirleri almalıdır.
Kötü alışkanlıklar karşısında duyarlı olunmalıdır.C) Kötü alışkanlıkları önlemek için iyi bir eğitim verilmelidir.
D) Kötü alışkanlıkların akıl ve iradeyi zayıflattığı bilinmelidir.
Çözüm
Soru metninde verilen hadiste kötülükler karşısında duyarlı olunması gerektiği vurgulanmaktadır. Buna göre doğru yanıtımız B seçeneği olmalıdır.
ETKİNLİKLER
Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
a) İslam’ın korumayı esas aldığı beş temel değer- b) İslam’ın alkollü içkileri yasaklamasının temel ler nelerdir, yazınız? nedeni nedir, açıklayınız?
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
........................................................................ ........................................................................
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara “D” yanlış olanlara “Y” işareti koyunuz.
Aşağıdaki sorulan cevaplarının karşısına evet ise ‘’✓’’ işareti, hayır ise “X” işareti koyunuz.
İslam dini alkollü içki, uyuşturucu maddeler ve diğer zararlı maddelerin kullanımını yasaklamıştır.Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Ey İnananlar! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki saadete eresiniz.” Peygamber efendimiz de bu konuda şöyle buyurmuştur, “İçki bütün kötülüklerin anasıdır.”
Buna göre İslam’ın bu kötü alışkanlıkları yasaklaması daha çok aşağıdakilerden hangisine zarar vermesinden dolayıdır?
A) Nesle B) Akla C) Mala D) Dine
Tabloda “Din ve hayat” ünitesiyle ilgili bilgiler verilmiş Ahmet bunlardan doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde değerlendirmiştir.
Din, insanları en doğru ve en güzele yönlendirip, onları çirkin işlerden ve kötülüklerden sakındırır. | D |
Sağlıklı, bilgili ve erdemli bir nesil yetiştirmek toplumların geleceği açısından son derece önemlidir. | Y |
İslam’ın alkollü içki ve uyuşturucu maddeleri yasaklaması sadece nesle zarar vermesinden dolayıdır. | D |
Dinin gayesi sadece insanın dünya mutluluğunu sağlamaktır. | Y |
Ahmet bu etkinlikte doğru cevap verdiği her ifade için (+25) puan, yanlış cevap verdiği her ifade için (-10) puan alacaktır.
Buna göre Ahmet etkinlik sonucunda toplumda kaç puan almıştır?
A) 100 B) 65 C) 30 D) 20
4.
Bir ünitenin, üniteye hazırlık bölümünde şunlar yazmaktadır:
İslam dinindeki ibadetlerin kişiye ve topluma kazandırdıkları nelerdir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. - İslam’ın korunmasına önem verdiği temel haklar nelerdir?
Tevhid, din, birey, toplum kavramlarının anlamlarını sözlükten bularak defterinize
yazınız.
Buna göre bu ünitenin başlığı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
Zekât ve sadaka
Kader İnancı
Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri
Din ve hayat
“…Yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
(A’râf suresi, 31. ayet)
“Ey gençler! Aranızda gücü yeten evlensin. Çünkü evlenmek gözü haramdan korumak ve iffeti muhafaza etmek için en iyi yoldur…”
(Hadis-i Şerif)
“Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında mallarınızı haksızlıkla yemeyin…”
(Nisa suresi, 29. ayet)
”Ey iman edenler! Allah’tan korkun. Eğer gerçekten inanıyorsanız mevcut faiz
alacaklarınızı terkedin.”
(Bakara suresi, 278. ayet)
Burada İslam’ın korunmasını esas aldığı temel değerlere örnek ayetler ve hadis verilmiştir. Bu örneklerden konusu farklı olan İslam’ın korunmasını esas aldığı aşağıdaki hangi değerle ilgilidir?
A) Nesil B) Akıl C) Can D) Mal
5.
Bunun için gözetilmesi gereken en önemli husus doğru bilgi kaynaklarıyla dinin anlaşılması ve bid’atlerden sakınmaktır. İslam’ın temel kaynakları Kur’an ve sünnettir. Kur’an ve sünnete dayanmayan din anlayışları kabul edilemez. Dinde dayanağı olmayan ve sonradan ortaya çıkan yaklaşımlar bid’at olarak görülmüştür. Bu konuda Hz. Peygamber “Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabı Kur’an-ı Kerim’dir. Yolların en hayırlısı Muhammed’in yoludur. İşlerin en kötüsü sonradan ortaya çıkarılan bid’atlerdir. Bütün bid’atler de dalalettir.”
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliği taşır?
İmanla amel arasında nasıl bir ilişki vardır?
Dinin temel gayesi nelerdir?
Dinin korunması nasıl sağlanır?
Kur’an’ın temel konuları nelerdir?
6.
(I) İslam dininin aileye verdiği önem, kişinin ilk eğitim aldığı sosyal kurum olmasından kaynaklanır. Birey ailede iyiyi doğruyu öğrenir. (II) Hayata hazırlanır. Toplum içinde nasıl davranacağını anne babasından öğrenir. (III) Din insanın günlük hayatında karşılaştığı yalnızlık, çaresizlik, korku, hastalık, musibet ve felaketler karşısında yegâne teselli kaynağıdır. (IV) Birey dinî değerleri, güzel ahlaki davranışları anne babasından öğrenerek hayata geçirir. Bu yönüyle aile bir okul gibidir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV